CATÉGORIE DE NOTICE : CARE

Désigner le travail de production-reproduction de la vie humaine : les apports et les limites du concept hispanophone de « cuidados »

Publiée le 12 octobre 2023 dans Care
Français

Sebastián Pizarro Erazo - Enseignant-chercheur contractuel à l’Université de Tours

Résumé: Comment désigner la production-reproduction de la vie ? Cette notice se propose de positionner le concept hispanophone de cuidados dans les travaux portant sur la recomposition des forces humaines. À cet effet, elle revient sur les différents outils conceptuels mobilisés pour traiter de la maintenance des individus dans les espaces académiques anglophone et francophone, dont ceux de care, d’anthroponomie et de reproduction. Après avoir rappelé leurs genèses, univers théoriques et usages respectifs, cette notice soulève par la suite les spécificités de cuidados en termes de périmètres de sens tout en situant celles-ci dans les particularités du milieu académique au sein duquel ce concept est forgé. En rendant ainsi compte de la manière dont il est employé dans la littérature hispanophone et du programme scientifique dont il est au centre, cette notice questionne également le caractère opérationnel de cet outil conceptuel.

Resumen: ¿Cómo nombrar la producción-reproducción de la vida? Esta nota pretende situar el concepto hispanohablante de cuidados en los trabajos sobre la recomposición de las fuerzas humanas. Para ello, hace un repaso de las distintas herramientas conceptuales utilizadas para tratar el mantenimiento de los individuos en los espacios académicos anglófono y francófono, entre ellas care, antroponomía y reproducción. Tras recordar sus respectivos orígenes, universos teóricos y usos, esta nota plantea después las especificidades de los cuidados en términos de perímetros de sentidos, situándolas al mismo tiempo en las particularidades del entorno académico en el que se forja este concepto. Al dar cuenta del modo en que se utiliza en la literatura en lengua española y del programa científico en el que se encuentra en el centro, esta nota también cuestiona el carácter operacional de esta herramienta conceptual.

Abstract: How to designate the production-reproduction of life? This note sets out to position the Spanish-language concept of cuidados in work on the recomposition of human forces. To this end, it reviews the various conceptual tools mobilized to deal with the maintenance of individuals in English- and French-speaking academia, including those of care, anthroponomy and reproduction. After recalling their respective geneses, theoretical universes and uses, this note then raises the specificities of cuidados in terms of perimeters of meaning, while situating these in the particularities of the academic milieu in which this concept is forged. In so doing, it examines the way in which cuidados is used in Spanish-language literature, and the scientific program at the heart of which it lies. It also questions the operational nature of this conceptual tool.

Lire plus

Vers un care radical. Luttes pour le soin en temps de pandémie. به سوی یک مراقبت رادیکال: مبارزه‌ای برای دستیابی به مراقبت در زمانه پاندمی

Publiée le 15 octobre 2021 dans Care
Français, Persan

Caroline Ibos (Université Paris 8 Vincennes–Saint-Denis, LEGS)
کارولین ایبوس (دانشگاه پاریس هشت، لابراتوار مطالعات جنسیت و سکسوالیته)
Mahdis Sadeghipouya (Université Paris 8 Vincennes–Saint-Denis, LEGS)
مهدیس صادقی پویا (دانشگاه پاریس هشت، لابراتوار مطالعات جنسیت و سکسوالیته)

Cet article sur le care radical est issu d’un dialogue entre une chercheuse iranienne et une chercheuse française pendant la période la plus critique de la pandémie. Il se décline en deux textes, l’un en français, l’autre en persan, qui ne se traduisent pas l’un l’autre, mais élaborent, dans ces deux contextes sociaux et linguistiques, la question du soin comme une ressource pour lutter contre l’exploitation. La conception politique du care, proposée par Joan Tronto dans les années 1990, a contribué à révéler un système de care, pris dans des rapports d’exploitation de genre, de classe et de race. Les groupes privilégiés dépendent d’un soin intense fourni par les groupes minoritaires ; pourtant les éthiques majoritaires dénient toute valeur éthique, économique ou sociale à ce travail de soin. Articulée à une critique du néolibéralisme, la perspective du care radical déplace la focale vers les résistances et les luttes contre l’oppression. Elle analyse le soin ordinaire comme une ressource politique fondamentale pour les groupes minoritaires que le système du care exploite et exclut tout à la fois. La déprivation du care institutionnel participe à la dépossession politique des subalternes, à la dislocation de leurs capacités de contestation. Le care radical désigne leurs tentatives pour prendre soin les un·es des autres, en sorte de conserver ou retrouver leur force vitale et organiser la résistance. Le care n’est plus vu comme un travail ou une activité pour protéger le monde, mais comme l’enjeu autant que l’arme des luttes sociales. L’article en français réfléchit à partir de la situation des travailleuses du care résidant en Seine-Saint-Denis, tandis que l’article en persan interroge les dispositifs de soin dans la lutte des infirmièr·es iranien·es contre la précarisation de l’État.

در این نسخه از مقاله « به سوی یک مراقبت رادیکال: مبارزه‌ای برای دستیابی به مراقبت در زمانه پاندمی» که به زبان فارسی نگاشته شده و حاصل مباحثه‌ای منجسم و گسترده میان یک محقق ایرانی و یک محقق فرانسوی است، به موضوع مراقبت رادیکال به عنوان ابزاری برای مبارزه، با تمرکز بر زمانه بیماری همه‌گیر کووید-۱۹ پرداخته شده است. ابتدا، موضوع مراقبت و اینکه این مراقبت به چه معناست، به طور مختصر مورد ارزیابی قرار گرفته و سپس، آنچه که پروبلماتیک اصلی این متن را می‌سازد، همراه با جزئیات معرفی شده است: چگونه در زمانه‌ای که بازار خرید و فروش دولت‌های نولیبرالی، عمل مراقبت را نیز در خود بلعیده است و آن را تبدیل به سازوکاری تهی از رفتار مراقبتی کرده است،‌ می‌توان در دل فاجعه پاندمی کووید-۱۹، رفتار مراقبتی همه‌گیر را طراحی کرد که در آن، دیگر، خریدار و فروشنده‌ای وجود نداشته و افراد یک جامعه می‌توانند به مراقبت، به همان اندازه که به آن نیاز دارند دست یابند، بدون آن که دیگری را از مراقبت محروم کنند. در این متن، به این موضوع با نوعی نگرش فمینیستی رادیکال نگاه شده است و بر گروه‌های به حاشیه رانده شده‌ای در جوامع کنونی تمرکز شده است که «به طور ذاتی»، عرضه‌کنندگان مراقبت تلقی می‌شوند. یکی از این گروه‌ها، زنان با پیشینه مهاجری هستند که در جوامع مقصد، به پرستاری از کودکان و سالمندان خانواده‌های سفید می‌پردازند. در ادامه این بحث، این موضوع مورد بررسی قرار گرفته است که این بازار عرضه و تقاضای مراقبت، چگونه ما را از دستیابی به رفتار مراقبتی دور نگه داشته و آن را تبدیل به خدمات قابل خرید و فروشی کرده است که فروشندگان آن، خود از آن محرومند. در ادامه بررسی برخی از این گروه‌ها، به موضوع «سقوط طبقاتی» پرداخته شده که معمولاً برای مهاجران به کشورهای مقصد خود اتفاق می‌افتد و البته آنچه در این قسمت مورد مطالعه قرار می‌گیرد این است که چرا بهتر است به جای بررسی سقوط طبقاتی، به همان هدف اصلی و همیشگی مبارزات برابری‌خواهانه، یعنی «نابودی طبقاتی» متمرکز شویم و پاسخ به طور مختصر این است که فرودست شمردن برخی مشاغل و خدمات مانند مراقبت، در بررسی سقوط طبقاتی، خود منجر به فرودست شدن کسانی می‌شود که در این خدمات مشغول به کارند. و این فرادست، نتیجه‌ای جز محرومیت از مراقبت، آنچه که همه انسان‌ها به آن نیازمندند خواهد شد.

This article on radical care is the result of a dialogue between an Iranian and a French researcher during the most critical period of the pandemic. It is divided into two texts, one in French, the other in Persian, which do not translate each other, but elaborate, in these two social and linguistic contexts, the question of care as a resource to fight against exploitation. The political conception of care, proposed by Joan Tronto in the 1990s, has helped to reveal a system of care, entrenched in exploitative gender, class and race relationships. Privileged groups depend on intense care provided by subaltern groups; yet majority ethics deny any ethical, economic or social value to this care work.  Articulated with a criticism of neoliberalism, the radical care perspective shifts the focus to resistances and struggles against oppression. It analyzes ordinary care as a fundamental political resource for minority groups that the care system both exploits and excludes. The deprivation of institutional care participates in the political dispossession of the subalterns, in the dislocation of their capacities for contestation. Radical care refers to their attempts to take care of each other, to preserve or regain their life force and to organize resistance. Care is no longer seen as a job or an activity to protect the world, but as the stake as well as the weapon of social struggles. The article in French reflects on the situation of care workers living in Seine-Saint-Denis, while the article in Persian questions the care mechanisms in the struggle of Iranian nurses against the precariousness of the state.

Lire plus

La cura en Italie

Publiée le 1 juin 2021 dans Care
Français

Silvia Contarini (Centre de Recherches Italiennes (CRIX), Études Romanes, Université Paris Nanterre)
Sara Faccini (Centre de Recherches Italiennes (CRIX), Études Romanes, Université Paris Nanterre)
Manuela Spinelli (CELLAM, Université Rennes 2 ; membre associé du CRIX)

Le mot cura (soin, care) commence à se diffuser dans les réflexions féministes à partir de la seconde moitié des années 1990, alors que, sous des appellations différentes, les problématiques de la cura sont au cœur de combats féministes italiens depuis les années 1970. Cette notice retrace l’évolution des usages du terme cura, dont le sens a évolué au fil du temps notamment du fait de l’interférence, de plus en plus forte ces dernières années, du terme anglais care.

La palabra cura (“cuidado”) empezó a difundirse en las reflexiones feministas en Italia a partir de la segunda mitad de los años noventa del siglo XX, mientras que, bajo distintas denominaciones, las cuestiones de la cura están en el corazón de las luchas feministas italianas desde los años setenta. Esta entrada describe la evolución de los usos del término cura, cuyo sentido ha evolucionado a lo largo del tiempo, sobre todo a causa de la interferencia, cada vez más fuerte estos últimos años, del término inglés care.

In Italia, la parola cura comincia ad emergere nelle riflessioni femministe a partire dalla metà degli anni Novanta, anche se, seppur con termini o espressioni diverse, le problematiche legate alla cura sono al centro delle lotte femministe almeno dagli anni Settanta. Questa voce segue l’evoluzione degli usi del termine cura, il cui senso si è modificato nel tempo, in particolare per l’interferenza, sempre più forte negli ultimi anni, del termine inglese care.

In Italy, the word cura (care) began to spread in feminist thinking in the second half of the 1990s, although, under different terms or expressions, issues related to care have been at the heart of Italian feminist struggles since at least the 1970s. This paper traces the evolution of the uses of the term “cura”, whose meaning has changed over time, in particular due to the interference, increasingly strong in recent years, of the English term “care”.

Lire plus